"سياست تعاملي ضدِّ نظام سلطه در روابط بين‌الملل"
رهيافتی به مبانی سياست خارجي جمهوری اسلامی ایران در قواعد فقهیۀ فقه سنتی
نوشته: دكتر مظفّر نامدار و محمّد حسين ضميريان
چاپ مقاله در شماره ۳۰ فصل‌نامه علمي - پژوهشي رهيافت‌هاي سياسي و بين‌المللي دانشگاه شهيد بهشتي
چکیده : وضعيت شكل‌گيري جمهوري اسلامي ايران در تاريخ، به‌ويژه با توجه به زمان شكل‌گيري يعني عصر تجدّد، بي‌سابقه مي‌نمايد؛ زيرا نظام جمهوري اسلامي بر اساس نظرية ولايت فقيه در اسلامِ شيعي، پديد آمد و در دنياي دولت- ملت‌ها و نظام بين‌الملل سكولاریزه شده، به دليل ماهيّت ديني، امري بديع و نوظهور تلقّي مي‌شود. ضرورت وجود ارتباط و اهميت تعامل در روابط بين‌الملل، دولت جمهوري اسلامي را ناگزير با دنياي بيرون از خود مرتبط مي‌كند. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار می‌گیرد، مطالعة امکان استفاده از قواعد فقهیه در فقه سنّتی براي تدوين راهبردهای عملی دولت جمهوری اسلامی در روابط بین‌الملل است، به گونه‌ای كه بر اساس اين قواعد بتوان رفتار دولت جمهوري اسلامي را به نحوي توجیه کرد که هم از آرمان‌های انقلاب اسلامی در دفاع از مظلومان و مقابله با دولت های سلطه‌گر و مخالفت با نظام‌های سلطه عدول نکرد و هم تعامل سازنده با نظام بین‌الملل برقرار نمود. اين مقاله تلاش می کند با رجوع به رسالۀ العمل مع السلطان سيد مرتضي علم الهدي (ره) در حوزه فقه اجتماعی؛ كه يكي از متون فقهي اوّليّه در زمينه نحوة تعامل شيعيان با نظام جور است، امکان ابتناء روابط خارجی جمهوری اسلامی بر اساس قواعد فقه سنتی را مورد ارزیابی قرار دهد.
واژه های کلیدی:نظام سلطه، روابط بین الملل، سیاست خارجی، جمهوری اسلامی، اسلام و سیاست، فقه سنتی، فقه اجتماعی.
