وقتی خودت باشی

دكتر محمّد حسين مظفري , محمّد حسين ضميريان

در سال هاي اخير جهان با ابعاد نوین، گسترده و پیچیدة تروريسم مواجه شده است. تحول در ماهيت، روش و ابزارهاي مورد استفاده و اهداف و آثار گستردة انساني و مادي اقدامات تروريستي، مقابله با این پدیدة شوم را دشوار ساخته است. از دیرباز اقدامات تروریستی معمولا علیه مقامات کشوری و سران نظامی طراحی و به اجرا در می¬آمد و غیر نظامیان به طور اصولی در برابر اهداف عملیلت تروریستی مصونیت داشتند. اما حوادث هولناك تروريستي سال¬های اخیر نشان می¬دهد که امروزه مردم عادی قربانیان اصلی عملیات تروریستی تشکیل می¬دهند. از طرفی، استناد بعضی از گروه¬های تروریستی به آموزه¬ها و منابع دینی به منظور کسب مشروعیت و کاربست ابزاری آموزه-های دینی و نیز تلاش برای توجیه مذهبی اقدامات ضد بشری خود، رهبران دینی و پیروان ادیان را نگران ساخته است. زیرا توسل آنان به استنادات دینی و توجیهات مذهبی سبب شده است تا شماری از نویسندگان، به ظاهرِ مدعیات دینی آنان استناد جسته و تروریسم را به دو نوع سکولار و دینی تقسیم و ادعا نمایند که تروریسم دینی برای جوامع بشری از تروریسم سکولار خطرناک¬تر و ابعاد و دامنة آسیب¬های آن گسترده¬تر است. نویسنده در این مقاله تأکید دارد که تقسیم تروریسم به تروریسم دینی و سکولار ساده¬سازی مسئله و بی¬توجهی به ابعاد مختلف این پدیده است. برای مقابله با تروریسم بایستی به تمامی ابعاد آن، از جمله جنبه¬های دینی آن توجه شود. از این رو، در این رهیافت بر این نکته تأکید می¬شود که گروه¬های تروریستی و افراطی ممکن است از آموزه¬های دینی به عنوان ابزاری برای توجیه اقدامات ضد انسانی خود بهره جویند. بنابراین، بایستی در جست و جوی روش¬هایی برآمد که از سوء استفاده از دین جلوگیری نماید یا دامنة آن را محدود سازد. هم¬چنین، متفکران دینی نیز با استناد به آموزه¬های بنیادین و تعالیم اساسی ادیان مانند کرامت ذاتی انسان و حرمت جان آدمی استدلال می¬کنند که نه تنها ادیان الاهی با اقدامات خشونت¬آمیز گروه¬های افراطی و تروریستی مخالفند، بلکه آموزه-های دینی می¬توانند منبعی الهام¬بخش برای مقابله با خشونت باشند. از این رو، ضرورت دارد با بهره¬گیری از این تعالیم انسانی و ارزش¬های جهان¬شمول به مقابله با این پدیدة خطرناک برخاست. زیرا، تروریسم و خشونت از جهل و جمود ذهن آدمیان و کینه و نفرت و جنون ناشی از ستمگری و بی¬عدالتی موجود در جوامع انسانی سرچشمه می‌گيرد ...